2020 yılında yaşanılan uzun süreli güneşli ve yüksek sıcaklık nedeniyle özellikle bitkisel üretimde bitkilere zararlı olan böcek ve akarların yoğunluğunu artırdığı ve popülasyonu artan bu böceklerin kışlayarak ertesi yılda önemli derecede zararlara neden olduğu bilinmektedir. Fındıkta önemli bir zararlı olan Fındık Kozalak Akarı Zararlısı 2020 yılının uzun süren yüksek sıcaklıklar nedeniyle gelişimini önemli derece artırdığı ve 2021 yılı üretim sezonunda yapılan Bahçe Kontrolleri sonucunda mücadelesi yapılması gereken önemli bir zararlı olacağı kanaati oluşmuştur.
Fındık bahçelerinin özel bir zararlısı olan Fındık Kozalak Akarı gözle görülemeyecek kadar küçük, meyve veya sürgün gözlerine girerek onların şişkinleşip kozalak şeklini almalarına sebep olur. Deforme olan gözler gelişemediğinden uç kurumaları ve meyvelerde azalma görülür.
Fındık Kozalak Akarına karşı en etkili mücadele şekli Mekanik Mücadeledir.
Mekanik Mücadele, Kozalakların kışın yapraksız dönemde toplanıp bahçe içerisinde bir yere bırakılması şeklinde yapılan bir mücadele yöntemidir. Toplanan Kozalaklar kesinlikle yakılmamalı ve gömülmemelidir. Kozalakların içi diğer faydalı akar ve böcekler için de bir barınak yeridir. Fındık Kozalak Akarı çok yavaş hareket ettikleri ve olumsuz çevre şartlarından çok çabuk etkilendikleri için kozalakları terk edemezler ve kuruyan kozalaklar içinde besin bulamadıkları için ölürler. Kozalakların içerisinde barınan faydalı böcekler kozalakları terk ederek faaliyetlerini devam ettirirler.
Bahçelerinde kozalak bulunan üreticilerimiz yapraksız dönemde kozalakları toplayıp bahçe içerisine bırakarak hem etkili bir mücadele yapmış olacak; hem de kimyasal ilaçların çevre-insan ve faydalılara vereceği zararı önlemiş olacaklardır.
Sürekli Mekanik Mücadele yapılan fındık bahçelerinde kimyasal mücadeleye gerek duyulmaz.
Kimyasal mücadele yapılacak bahçelerde ise mutlak bir ön sayım yapılmalıdır. Bu amaçla 1-10 da büyüklüğündeki bahçelerde 10 ocak, 11-20 da büyüklüğündeki bahçelerde 20 ocak, 21-30 da büyüklüğündeki bahçelerde 30 ocak, işaretlenir. Bu ocakların birer dalındaki kozalak sayılır. Bir dalda ortalama 5 kozalak varsa ilaçlı mücadeleye karar verilir.
Kimyasal Mücadele için en uygun zaman akarların göçünün yoğun olduğu Nisan sonu Mayıs başındaki bir haftalık süredir. Başarılı bir mücadele için yaprak ve sürgünlerin tamamen ilaçlanması gerekmektedir. İlaçlamalar bir hafta içerisinde bitirilmelidir.
Fındıkta Karadeniz bölgesinde ve İlimizde son yıllarda hızlı bir şekilde yayılmaya başlayan verim ve kaliteyi azaltan önemli bir hastalık Fındık Külleme hastalığı olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle Fındık Kozalak akarı ile mücadelede kullanılacak olan Bitki Koruma Ürünlerinin Külleme hastalığına da etkili olması hem kozalak akarı zararlısını hem de külleme hastalığının ilk enfeksiyon çıkışları önlemiş olacaktır.
Külleme hastalığı fungal(Mantari) bir hastalık olup bitkinin yeşil aksamında yaprak ve çotanaklarda zarara neden olmaktadır. Yapraklarda fotosentez alanını azaltmakta, bitkide bodur gelişim ve dokuların erken yaşlanmaya neden olmakta, özellikle yapraklarda bozulma, gelişememe, renk değişimleri, kahverengileşme, kıvrılma ve vaktinden önce dökülmelere neden olmaktadır.
Hastalık doğrudan ürüne zarar vermediği için önemli bir ekonomik kayba neden olmaz. Ancak yaprakların vaktinden önce dökülmesi fındıkta verimden çok kalitesini olumsuz etkilemektedir. Ayrıca hastalıklı yapraklar, fizyolojik faaliyetlerini sağlıklılar kadar güzel sürdüremeyeceklerinden, o yılın sürgünleri pişkinleşmesini engelleyebilir ve bu durum uzun yıllar devam etmesi durumunda ağaçlarda gelişme geriliği görülebilir ve fındık bahçelerinde rekolte düşüşü gözlemlenebilir.
Hastalık etmeni fungus gelişimi için nemli ve yağışlı günlerin uzun sürmesi, kapalı gün sayısı fazla oluşu, güneşlenmenin az oluşu; hastalığın hızlı bir şekilde artmasına neden olmaktadır. 2021 yılında İlimizde Nisan aylarında havaların yağışlı geçmesi ve kapalı gün sayısının fazla oluşu hastalığın artmasına neden olabileceği ve üreticilerin dikkatli olması gerektiği kanaati oluşmuştur.
Hastalık ertesi yıla bahçe içerisinde dökülen bitki artıkları ile bulaşmaktadır. Özellikle enfeksiyon kaynaklarının azaltılması için dökülen yaprakların yok edilmesi, yapılacak budama ve dip sürgünlerin alınması ile bahçe içerisinde iyi bir hava sirkülasyonu sağlanacak, bitkide güneşleme artacağından hastalığın şiddeti azaltılacaktır.
Kimyasal Mücadeleye karar verirken hastalığın yoğunluğuna göre karar verilmeli; Eğer hastalık bahçede ilk defa çıkıyorsa, belirtiler görülür görülmez ilaçlamaya başlanmalıdır. Daha önceki yıllarda hastalık görülmüş ise belirtiler görülmeden önce o yılın sürgünleri 25-30 cm olduktan ve yapraklar para büyükteki iriliğe ulaştıktan sonra ilk ilaçlama yapılmalıdır.
Enfeksiyon koşulları ve kullanılan bitki koruma ürününün etkisi süresine enfeksiyon koşulları ortadan kalıncaya kadar ilaçlamalar devam edilmelidir.
İlaçlamalarda ilaçlamada kullanılacak olan suyun Ph'sı kontrol edilmeli, özellikle Kükürt içerikli ilaçların kullanımında kendisi asidik bir karakter içeren bir ilaçla yüksek Ph'a sahip suyun karıştırılması sülfür gazının ortaya çıkmasına böylelikle genç dönemde olan Fındık yapraklarının yanmasına neden olmaktadır.
Fındık Kozalak Akarı ve Külleme hastalığına karşı Kullanılacak Bitki Koruma Ürünleri İl de İl Tarım Müdürlüğü, İlçe de ise İlçe Tarım Müdürlükleri ile diğer kurum ve kuruluşlarda görevli Reçete yazma yetkisi olan kişilerce yazılacak REÇETE karşılığında Bitki Koruma Ürünleri Satış Bayisinden alınmalıdır.
Üreticilerimiz İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerine müracaat ederek daha geniş bilgi alabilirler.